Die by the Sword giới thiệu hệ thống điều khiển VSIM, cho phép người chơi điều khiển độc lập các thao tác và hoạt động đấu kiếm từ những hình đại diện trong game của họ như chạy, nhảy và xoay chỉ với một tay, trong khi đồng thời thực hiện cú chém, đâm và đỡ từ tay còn lại. Thực sự là một nét mới lạ so với nhiều game thuộc thể loại này. Tuy nhiên, phần lớn là game bị phàn nàn nhiều nhất ở cách điều khiển gây khó khăn, lối chơi đầy thử thách cùng phần hướng dẫn quá sơ sài dẫn đến sự chán nản của những game thủ thông thường khi bắt đầu tiếp cận với lối chơi còn khá mới mẻ trong game.[5]

Tính năng độc đáo như trên cũng được đánh giá cao nhất. Nó là khả năng mà người chơi hoàn toàn có thể kiểm soát thế kiếm của họ, loại bỏ sự cần thiết của ảnh động trước khi ghi hình và lối chơi dựa trên thống kê. Thay vào đó, một mô hình vật lý chính xác được sử dụng cho mỗi hình đại diện lẫn vũ khí, cùng chuyển động và thiệt hại đều được tính toán thông qua yếu tố sức mạnh.

Người chơi có thể thực hiện các tư thế cầm kiếm bằng cách sử dụng phím điều khiển, bàn phím số, hoặc bằng chuột. Ví dụ, với bàn phím, để thực hiện một cuộc tấn công ác liệt với tổ hợp phím mặc định thì người chơi sẽ phải nhấn phím số '4 'và '6' trên bàn phím số liên tiếp để di chuyển vũ khí cách xa từ trái sang phải. Sự kết hợp phím số '8' '2' tương tự như vậy sẽ thực hiện một chuyển động ấn tượng từ trên xuống. Chiêu đỡ đòn cũng được thực hiện tương tự như vậy, không phải thông qua một phím riêng biệt hoặc thanh trạng thái như trong tất cả các game khác cùng thể loại, thay vì thông qua các nguyên tắc vật lý đơn giản của việc định vị vũ khí để ngăn chặn và chống đỡ vũ khí của kẻ thù. Khiên hoạt động giống như kiếm trong khía cạnh này, dù nó thường không thể trực tiếp điều khiển bằng tay không.

Ngoài ra, người chơi còn được quyền lựa chọn việc điều khiển trực tiếp thế kiếm riêng biệt bằng cách cử động nhấp chuột hoặc thông qua cần điều khiển joystick khiến cho việc điều khiển trở nên linh hoạt hơn. Điều này cho phép người chơi dễ dàng di chuyển vũ khí liên tiếp trong bất kỳ hướng nào thay vì bị giới hạn trong tám điểm của một bàn phím. Tuy nhiên nếu nhân vật sử dụng vũ khí hai tay thì chỉ có thể được điều khiển bởi bàn phím hoặc bằng cách sử dụng hướng di chuyển được xác định trước, là do các động tác không chính thống của họ.

Một phương pháp khác đơn giản hơn trong việc sử dụng chuột hoặc bàn phím (như việc điều khiển chuột có thể gây chút khó khăn, và một số máy tính xách tay không có bàn phím) là "chế độ arcade" trong game, trong đó có sử dụng phím Y, U và I để đỡ đòn, tương ứng với mức độ thấp, trung bình và cao, phím H, J, và K tương ứng với chặt, chém vừa và chém cao.

Các động tác khác như xoay, nhảy, nhào lộn đều được sử dụng song song với việc điều khiển kiếm nhằm tăng thêm tốc độ vũ khí và gia tăng khả năng thiệt hại đáng kể.

Một sự đổi mới nhằm tăng thêm tính phức tạp đáng kể trong game chính là khả năng nhắm mục tiêu, và loại bỏ các bộ phận cơ thể riêng biệt còn được gọi là điểm đánh trúng (hit location). Việc quay đầu được đặt đúng chỗ trong một số trường hợp có thể chém đứt đầu đối phương. Một đòn chí mạng giáng vào đúng lúc có thể cắt rời tứ chi khiến cho tính di động của đối phương bị suy giảm nhanh chóng, hoặc trong trường hợp tận dụng các chiêu kiếm thì không có cách nào để gây thiệt hại.

Hệ thống này còn tăng thêm yếu tố chiến thuật trong phần chiến đấu cận chiến. Nó khuyến khích người chơi đạt được nhiều hit hơn đến một khu vực cụ thể nào đó trên cơ thể, do đó từ từ chặt chân tay của đối phương và làm giảm hiệu lực của hắn. Những điểm mỏng manh nhu đầu và cổ thường rất khó để tấn công, đòi hỏi sự kết thúc nhanh chóng chỉ dành cho những người có sự khéo léo phù hợp trong việc điều khiển.